Categorieën
CodeWeek Nederland Leading teachers Leren programmeren

Leren programmeren met CodeWeek Leading Teacher Ellis van Kemenade

In deze terugkerende blogserie over Leren programmeren vragen we aan de leading teachers om hun ervaringen te delen. Deze keer heeft Ellis van de Kemenade dit mooie stuk geschreven over het leren programmeren. Via de Leading Teachers pagina kun je contact opnemen met Ellis

Het was het jaar 1983

Mijn eerste kennismaking met een computer en programmeren stamt uit het jaar 1983. Mijn oudere broer studeerde elektrotechniek en kocht in 1983 een Commodore 64. In eerste instantie was ik enthousiast spelletjes aan het spelen uit het grote assortiment spellen die op cassettebandjes stonden. Dat was veel leuker dan de spelcomputer waarmee we alleen een spelletje tennis of voetbal konden spelen. Vrij snel daarna kreeg ik op het IHBO tijdens mijn opleiding Klinische chemie het destijds nieuwe vak computerkunde. Ik was meteen razend enthousiast en voor het eerst in mijn schoolcarrière behaalde ik uit enthousiasme een 10 voor een vak op mijn eindlijst/diploma. De eerste opdracht die ik maakte was een lottosimulator. Geweldig vond ik het en mijn eerste nieuwgierigheid was ontstaan. Daarna heb ik er helaas in verband met mijn werk waar we nog helemaal geen computers hadden een tijdlang niets meer mee gedaan. Eind jaren 90  moest het ziekenhuislaboratorium waar ik werkte geautomatiseerd worden en werd er een collega gezocht die interesse had om hieraan mee te werken. Ik had daar wel oren naar en kreeg de kans om hiermee aan de slag te gaan. I

n samenwerking met Philips heb ik diverse cursussen gevolgd in de programmeertaal MUMPS. Ongeveer 7 jaar ben ik hier werkzaam geweest en toen wilde ik graag de stap maken om kinderen op het Voortgezet Onderwijs te leren programmeren. Ik vond het enorm jammer dat leerlingen niet de kans kregen om kennis te maken met programmeren en computational thinking. Ik ging de tweedegraads opleiding tot docent ICT volgen en slaagde binnen 2 jaar en werkte tegelijkertijd al op een technasiumschool.

Na het behalen van mijn diploma ben ik gestart met een project waarbij leerlingen een drumrobot maakten met een arduino en een paar servo’s. Afgelopen jaren heb ik een leerlijn programmeren met de Micro:bit opgezet. Leerlingen gaan aan de slag met een Micro:bit die aangesloten is op een keyestudio en ontwerpen met behulp van een servo 180/360 en een IR en LDR sensor een robot. Een combi van creativiteit, techniek, elektronica en leren programmeren. Spelenderwijs en doordat ze een eigen keuze mogen maken wat betreft het robotontwerp gaan ze superenthousiast aan de slag en de twijfels over hun kennis van programmeren verdwijnt als sneeuw voor de zon, en wat zijn ze trots als de robot uiteindelijk werkt tijdens de eindpresentatie! 

Afbeelding met binnen, persoon, vloer

Automatisch gegenereerde beschrijving
Categorieën
CodeWeek Nederland Leading teachers Leren programmeren

Digitale Geletterdheid en Programmeren

Door Shirley de Wit

Het laatste nieuws checken op je telefoon, cijfers invoeren van de laatste rekentoets, een tikkie betalen; digitale technologieën hebben een grote impact op ons dagelijks leven. Om mee te komen in onze digitale maatschappij is het belangrijk dat je niet alleen weet hoe je de digitale middelen moet gebruiken, maar ook hoe je dit veilig doet en hoe je de digitale wereld voor je kan laten werken. Digitale geletterdheid bestaat uit vier onderdelen namelijk ICT-basisvaardigheden, informatievaardigheden, mediawijsheid en computational thinking. In deze blog ga ik in op het verband van deze onderdelen met programmeren. Ook geef ik suggesties voor lessen gekoppeld aan digitale geletterdheid en programmeren. Mocht je meer willen lezen over digitale geletterdheid en hier leermiddelen voor zoeken dan is de website van SLO een goed startpunt.  

Voordat ik het verder ga hebben over digitale geletterdheid is het goed om nog even stil te staan bij het begrip programmeren. Voor de een is programmeren enkel het intypen van codes in een computer, voor de andere is programmeren ook het bedenken van het programma. In deze blog gaan we uit van het tweede: zowel het ontwerpen, aanpassen als creatie van het programma hoort bij programmeren.

Afbeelding

Bron: RaspberryPi

ICT-basisvaardigheden 

ICT-basisvaardigheden gaan over het kunnen werken met computers en begrip hebben van wat computers en computernetwerken eigenlijk zijn. ICT-basisvaardigheden zijn belangrijk om te hebben voordat je gaat programmeren. Hoe kan je werken aan deze vaardigheden? Denk naast het geven van instructie over de handeling ook aan opdrachten zonder computer (unplugged) over de werking van computers en netwerken. Leuke voorbeelden zijn het knutselen van je eigen computer (onderbouw PO) en het naspelen van een netwerk (vanaf middenbouw PO). 

Informatievaardigheden

Informatievaardigheden gaat over het kunnen zoeken en gebruiken van informatie waarbij je kritisch kijkt naar de betrouwbaarheid en bruikbaarheid. Om online informatie te zoeken gebruik je een zoekmachine. Deze zoekmachine gebruikt een algoritme om te bepalen welke zoekresultaten je ziet en in welke volgorde. Een algoritme is een soort recept waar alle stappen in staan die het programma doorloopt en is daarmee een belangrijk programmeerconcept. Je kunt kennis over programmeren dus inzetten om informatievaardigheden te versterken. Er zijn verschillende lessen over algoritmes te vinden, bijvoorbeeld via Kennisnet (PO) en de module Algoritme van De Baas Op Internet (bovenbouw PO en onderbouw VO).

Mediawijsheid 

Mediawijsheid houdt zich bezig met de impact van de digitale wereld op de maatschappij. Wanneer je een programma gaat maken is het belangrijk stil te staan bij deze impact. Wat als iedereen jouw programma gaat gebruiken? Welk probleem lost jouw programma op en zitten er ook nadelige risico’s aan? Het stil staan bij deze vragen helpt bij het maken van verantwoorde programma’s, die (mogelijk) meer impact hebben. Je kunt een vraag over maatschappelijk belang een vast onderdeel maken van een programmeeractiviteit. Ook kun je programmeren goed gebruiken als een verwerkingsopdracht op dit onderwerp. Laatst heb ik een les gegeven waarin leerlingen (groep 8 PO) nadachten over de impact robots, sensoren en algoritmes op huidige beroepen. Ze maakte dit concreet door bij een zelf gekozen beroep een technisch aspect toe te voegen, bijvoorbeeld een brandslang die zelf kan detecteren waar de brand is en zo gericht kan blussen. Vervolgens gingen de leerlingen in Scratch een verhaal programmeren over het vernieuwde beroep.

Computational thinking

Computational thinking is het formuleren van een probleem en haar oplossing(en) zodanig dat een computer de oplossing(en) kan uitvoeren. Als we terug gaan naar ons begrip van programmeren eerder in deze blog zie je veel overlap tussen computational thinking en programmeren: we zijn bezig met het creëren van een programma of oplossing die vervolgens door een computer kan worden uitgevoerd. Experts zijn het niet volledig met elkaar eens of computational thinking hetzelfde is als programmeren, computational thinking onderdeel is van programmeren of andersom. Zeker binnen het basisonderwijs zou ik echter willen zeggen: als je bezig bent met programmeren werk je aan computational thinking en andersom. Er zijn veel verschillende manieren om aan de slag te gaan met programmeren. Een selectie aan materiaal is te vinden binnen de leeromgeving ‘Programmeren in het basisonderwijs’.

Digitale geletterdheid en programmeren zijn dus op meerdere manieren met elkaar verbonden; ICT-basisvaardigheden zijn handig te hebben voordat je gaat programmeren, informatievaardigheden kunnen versterkt worden door programmeervaardigheden, mediawijsheid draagt bij aan voor (maatschappelijk) verantwoordelijke programma’s en wanneer je werkt aan computational thinking werk je ook aan programmeervaardigheden en vice versa. 

Categorieën
CodeWeek Nederland Leren programmeren

Geschiedenis CodeWeek in Nederland

Nederland doet al sinds het begin van de EU CodeWeek mee (2013). In deze blogpost gaan we terug in de rijke geschiedenis van CodeWeek! Dit jaar is CodeWeek van 9 tm 24 oktober!

De Start van CodeWeek

Tijdens de startbijeenkomst nu alweer 8 jaren geleden werd website CodeKinderen gelanceerd. Op deze website worden 15 klant-en-klare lessen gedeeld voor het funderende onderwijs. Een van de populairste lessen is Hagelslag robot les waarin kinderen moeten beschrijven hoe je een boterham met hagelslag moet smeren en opeten.

En verder deden we

In 2014 werd een speciale programmeer Donald Duck gelanceerd door de toenmalige minister van Onderwijs Jet Bussemaker. 2015 was het jaar van CodePact. Het bedrijfsleven sloeg de handen in een en zorgde ervoor dat programmeren op de agenda kwam van de politiek. Later werd dit ook Digitale Geletterdheid genoemd. In 2016 was er een enorme CoderDojo waar 1024 kinderen in de ZiggoDome een programeerworkshop kregen. Ook werd het ABC van het programmeren poster naar alle basisscholen gestuurd.

Het Coronajaar 2020

Dankzij Corona waren er in 2020 veel online webinars en waren er ruim 100 activiteiten georganiseerd door vrijwilligers en docenten over het gehele land. De kickoff werd verzorgt door Erik Barendsen (Radbout Universiteit), Remco Pijpers (Kennisnet) & Alma van Bommel (VO-Raad). Een aantal sessies zijn terug te kijken, waaronder de kickoff en een mooie sessie over Hedy (van Felienne Hermans). Ook zijn we in 2020 begonnen met het verzamelen van materialen om te leren programmeren. Deze pagina vind je op Materialen Pagina! CodeWeek kent ondanks haar jonge leeftijd toch een rijke geschiedenis waar we ook zeker ECP genoemd willen hebben. Dit jaar ligt de organisatie in handen van vakvereniging i&i en willen wij ECP danken voor de organisatie in de afgelopen jaren.

Dit jaar voor het eerst met een eigen webpagina en veel posts op social media. Volg je ons al op Twitter en Instagram?

And we are just getting started!

Hedy door Felienne Hermans
Deelnemers en activiteiten van CodeWeek Europa
Categorieën
CodeWeek Europa CodeWeek Nederland Leading teachers Leren programmeren

Leren programmeren met CodeWeek ambassadeur Aad van der Drift

In deze terugkerende blogserie over Leren programmeren vragen we aan de leading teachers om hun ervaringen te delen. Deze keer heeft Aad van der Drift dit mooie stuk geschreven over het leren programmeren. Via de Leading Teachers pagina kun je contact opnemen met Aad.

“HALLO WERELD”

Op mijn bureau staat een kopie van de wisseltrofee die ik namens onze school in 1998 in ontvangst mocht nemen. Nu al weer zo’n 23 jaar geleden werd het Zernike College in Haren ‘Computerschool van het Jaar’. Het was nog een tijd dat ik met een modem van 2400 baud af en toe het internet opging om de schoolwebsite bij te werken (2,4 kb/S).

Computerschool van het jaar 2001!

Na een “cursus” internet, een paar jaar eerder, was het duidelijk welke mogelijkheden digitale informatie zou gaan bieden. Waarschijnlijk liep onze school wat dat betreft dan ook ver voor de troepen uit. Gezegd moet worden dat onze rector zeer geporteerd was van nieuwe uitdagingen voor het onderwijs. Een paar jaar later introduceerde hij de eerste Nederlandse laptopklas waar ook mijn zoon het experimenteren met nieuwe media meemaakte.

Uitreiking Computerschool van het jaar

Leren programmeren met BASIC

In die tijd was het maken van websites een worsteling met codes. Voor het onderwijs was het coderen van een website een alleraardigste introductie voor programmeren. Eenmaal HTML onder de knie kon begonnen worden met een echte programmeertaal. Daarvoor gebruikte ik “Beginners All-purpose Symbolic Instruction Code” of te wel Basic. 

Kenmerkend daaraan was dat er geen enkele fout in de regels mocht staan en dat er voor elke regel een nummer stond. Met Basic kon je overigens niet zo heel veel, maar een programma zelf maken was al heel bijzonder. Het was vooral inkloppen van regels en deze zó foutloos te maken dat het programma werkte.Talloze malen heb ik ter introductie de onderstaande regels getypt en uitgelegd.

10 PRINT "Hello World!"
20 END

In die tijd vond ik het leuk om aan allerlei uitdagingen mee te doen. Het meest bijzondere was ThinkQuest. ThinkQuest was een internationale organisatie die vanaf 1997 jaarlijks wedstrijden organiseerde waaraan mijn leerlingen meededen. Ze moesten daarvoor een educatieve website bouwen. Een paar keer haalden zij fantastische successen. 

Leren programmeren met HTML

De basis om mee te doen vormde mijn boekje met een HTML cursus. Was het een commerciële uitgave geweest dan had ik er een mooie cent aan overgehouden, want het werd door veel scholen van onze schoolwebsite gehaald en gebruikt. Ook gaf ik bij diverse ICT-conferenties van i&i floppydisks met het tekstbestand weg, toen nog opgemaakt in WordPerfect.
Nog steeds is het in 1998 geschreven boekje bruikbaar, zoveel is er bij de HTML-codes niet veranderd. Hoewel ThinkQuest uit het collectieve geheugen is verdwenen kun je het boekje van 23 jaar terug nog steeds downloaden (zie materialen pagina).

Categorieën
CodeWeek Nederland

Leren programmeren met deze CodeWeek Materialen

Op de Codeweek Europa website staan een aantal resources (materialen). We vatten hieronder de Nederlandstalige samen. Zijn we materialen vergeten? Neem dan zeker contact met ons op! In onderstaande overzicht vind je handige materialen om direct te beginnen met leren programmeren. Programmeren ziet er (in het begon) moeilijk uit. Met deze materialen leer je snel programmeren en heb je snel een succes-ervaring! Programmeren is, als je er over nadenkt, niet zo heel erg moeilijk om te leren. Om er goed in te worden kost dat wel tijd en denk-energie.

Begin daarom met een eenvoudige opdracht bijvoorbeeld in Scratch of Snap!, en als dat lukt kun je naar een ‘complexere’ programeertaal. Met o.a. de cursus Hedy kun je de overstap maken van een blokken-taal naar een geschreven-taal. Leren programmeren is het aanleren van een superpower. Met een eenvoudige code kun je de wereld al laten ronddraaien, en bedenk, ook je favoriete app is ooit begonnen als een idee.

Animeer een naam met Scratch. Programmeertaal Scratch

Hedy is een geleidelijke taal om kinderen programmeren en Python te leren. Programmeertaal Hedy

The Beauty and Joy of Compyting The Beauty and Joy of Computing (BJC) is een introductie cursus computational thinking ontwikkeld aan de University of California. Vertaling door 25 vrijwilligers, onder leiding van vakvereniging i&i. Programeertaal Snap!.

De Programmeersleerling – In deze interactieve cursus leer je programmeren in Python 3. Daarbij gaan we ervan uit dat je nog geen enkele ervaring hebt met programmeren. Het leermateriaal is gebaseerd op het boek De programmeursleerling van Pieter Spronck (Tilburg University). Programeertaal Python

Texas Instruments Python 10 minuten code – TI Coderen: Korte activiteiten waarmee leerlingen snel en makkelijk kennis maken met programmeren. De activiteiten motiveren om door te gaan met coderen, informatica en robotics. Programeertaal Python