Tag: Computational thinking

Categorieën
CodeWeek Europa CodeWeek Nederland Leading teachers Leren programmeren

Leren programmeren Leading Teacher Natasja Hoekstra

Natasja Hoekstra

In deze terugkerende blogserie over Leren programmeren vragen we aan de leading teachers om hun ervaringen te delen. Deze keer heeft Natasja Hoekstra dit mooie stuk geschreven over het leren programmeren. Via de Leading Teachers pagina kun je contact opnemen met Natasja!

Computers in mijn jeugd

Opgegroeid in de jaren 70 en 80 heb ik van dichtbij mee kunnen maken dat er steeds meer gebruikt gemaakt werd van de computer en het internet. Als klein meisje was ik zelf erg nieuwsgierig naar hoe alle apparaten werkten. Ik deed niets liever dan alle apparaten uit elkaar te halen om zo te ontdekken hoe ze werkten. Zo ging ik aan de slag met verschillend gereedschap om een oud klein wekkertje te onderzoeken. Toen bleek dat het wel moeilijk was om een oud klein wekkertje weer in elkaar te krijgen als ik alle onderdelen los had gemaakt. Het lukte me niet altijd iets weer werkend te krijgen, maar dan had ik wel ontdekt hoe het werkte en welke materialen er allemaal gebruikt werden. 

Mijn neven kregen hun eerste spelcomputer (Atari) toen ik 9 of 10 jaar was en daar speelden wij heel veel uren Pong, net als allemaal andere spellen. Onze eerste (game)computer was de Philips MSX VG-8020. Je kon hier spellen op spelen door het spelcartridge boven in de (cartridge)sleuf, maar je kon ook een spel laden via een cassette. Natuurlijk moest je dan de juiste basic programmeercode weergeven om dat spel via de cassette geladen te krijgen. Ik kocht dan een MSX Computer blad en probeerde dan uren codes uit om verder mee te stoeien en uitproberen natuurlijk. Gamen is altijd gebleven, vooral Nintendo spellen (ik heb bijna alle Nintendo consoles), zoals Zelda en Mario Bros. zijn mijn favoriet.

Eenmaal aangekomen op de MEAO kon ik als extra vak computerles kiezen. Daarin heb ik geleerd om via basic een simpel programma (spel) te maken. Nog later kon ik als eindopdracht een eigen simpel boekhoudprogramma schrijven voor een zelfbedacht bedrijf. Al die kennis heb ik jarenlang laten liggen. Ik ben Maatschappelijk Werk gaan studeren, heb jaren in het jongerenwerk en de jeugdhulpverlening gewerkt. 

Digitale Geletterdheid

In 2016 ben ik gestart met het organiseren van ontdekmiddagen voor kinderen die van een uitdaging houden. De ontdekmiddagen stonden altijd in het teken van een thema passend binnen de Wetenschap en Technologie. Zo ben ik vanuit mijn eigen praktijk NatasUnik, NatasUnik Lab gestart, daarin gaan we aan de slag om samen te ontdekken, te experimenteren om zo verwondering teweeg te brengen. Procesgericht denken, kritisch denken, hogere orde denkvaardigheden, maar ook oplossingsgericht denken worden daardoor verder ontwikkeld. Door de samenwerking met Sandra Legters (Het Fluoriet)heb ik mij verdiept in Computational Thinking en de afgelopen 1,5 jaar heb ik tijdens de verschillende lockdowns verschillende Webinars gevolgd over Digitale Geletterdheid. 

Samen met Sandra Legters hebben we mooie workshops ontwikkeld op het gebied van Wetenschap & Technologie, gecombineerd met Digitale Geletterdheid, Culturele Erfgoed en Milieu. Ons nieuwste project (waarvoor we subsidie gekregen hebben van Make & Code en TechSoup) is onze online workshop: Maak een afvalsorteerspel. Mijn volgende uitdaging is om meer te weten over de micro.bit en over andere programmeertalen en programma’s zoals Scratch (nog verder uitdiepen), Blockly, Python, Minecraft education,  e.d.

Categorieën
CodeWeek Europa Leading teachers Leren programmeren

Challenge voor CodeWeek met Hedy!

Haunted house
Haunted house

Een paar weken geleden kregen we vanuit de CodeWeek EU organisatie de vraag of wij nog Challenge wilden ontwerpen. Of dat we iemand kennen die een Challenge kan ontwikkelen.

Challenge met Hedy

We vroegen Leading Teacher Felienne Hermans of zij nog een leuke Challenge kon bedenken. Natuurlijk op basis van Hedy, de door haar ontwikkelde programmeertaal. Hedy is een sleuteltaal, voor iedereen die de overstap wil maken van Blockly (zoals Scratch) naar een geschreven programeertaal. Hedy is ook goede start als je nog geen Blockly ervaring hebt en wilt leren programmeren. De taal ken verschillende niveau’s die op elkaar aansluiten. Daardoor wordt er specifiek geoefend met een vaardigheid, zoals dat ook bij leren lezen en schrijven het geval is. Een leerling begint niet met het analyseren van Goethe of een boek van Harry Mulisch, maar met losse letters. Een losse letter wordt geleerd en daarna volgt de volgende stap. Er komt steeds een beetje bij, als je leert met Hedy, in plaats van alle details over HoofdLetters (of Hoofdletters), haakjes, punten en puntkomma’s.

Hier zie je een afbeelding van een haunted house. Een spookhuis.
Haunted House, we bouwen een Challenge met Hedy!

Wat is Hedy?

Programmeren is lastig te leren. Niet dat het nou perse zo lastig is hoor! Maar je moet een hoop codes uit je hoofd leren. Net als bij leren lezen, moet je ook een hoop oefenen. Nu lees jij deze zinnen zonder problemen. Maar misschien weet je nog wel dat het in groep 3 nog lettertje per lettertje ging. Zo is het bij programmeren ook, met wat oefening kan het jou zeker lukken.

Het fijne van Hedy is dat Hedy een graduele programmeertaal is. Dat betekent dat je niet alle regels tegelijk hoeft te leren. Dat gaat namelijk stap voor stap. De eerste levels hebben nog maar weinig regels, zodat je rustig kan wennen aan programmeren. Ieder level voegen we nieuwe regels toe, en zo leer je steeds nieuwe commando’s. Commando’s zijn opdrachten die een computer kan lezen.

van hedycode.com

De Haunted House Hedy Challenge PDF kun je hier vinden. Het is een korte opdracht met een spookhuis. Na het doorlopen van de opdracht kun je natuurlijk ook verder met Hedy!

Haunted-House-in-HedyDownload
Categorieën
Leren programmeren

Boekbespreking “20 things to do with a computer – forward 50”

 “20 things to do with a computer – foward 50 years”, vorige maand populair op de socials. Nu in een boekreview door Pauline Maas. Onderaan de review staan een aantal actiepunten. En er worden suggesties gedaan om je netwerk uit te breiden. Veel leesplezier!

Lees verder “Boekbespreking “20 things to do with a computer – forward 50””
Categorieën
CodeWeek Nederland Leading teachers Leren programmeren

Digitale Geletterdheid en Programmeren

Door Shirley de Wit

Het laatste nieuws checken op je telefoon, cijfers invoeren van de laatste rekentoets, een tikkie betalen; digitale technologieën hebben een grote impact op ons dagelijks leven. Om mee te komen in onze digitale maatschappij is het belangrijk dat je niet alleen weet hoe je de digitale middelen moet gebruiken, maar ook hoe je dit veilig doet en hoe je de digitale wereld voor je kan laten werken. Digitale geletterdheid bestaat uit vier onderdelen namelijk ICT-basisvaardigheden, informatievaardigheden, mediawijsheid en computational thinking. In deze blog ga ik in op het verband van deze onderdelen met programmeren. Ook geef ik suggesties voor lessen gekoppeld aan digitale geletterdheid en programmeren. Mocht je meer willen lezen over digitale geletterdheid en hier leermiddelen voor zoeken dan is de website van SLO een goed startpunt.  

Voordat ik het verder ga hebben over digitale geletterdheid is het goed om nog even stil te staan bij het begrip programmeren. Voor de een is programmeren enkel het intypen van codes in een computer, voor de andere is programmeren ook het bedenken van het programma. In deze blog gaan we uit van het tweede: zowel het ontwerpen, aanpassen als creatie van het programma hoort bij programmeren.

Afbeelding

Bron: RaspberryPi

ICT-basisvaardigheden 

ICT-basisvaardigheden gaan over het kunnen werken met computers en begrip hebben van wat computers en computernetwerken eigenlijk zijn. ICT-basisvaardigheden zijn belangrijk om te hebben voordat je gaat programmeren. Hoe kan je werken aan deze vaardigheden? Denk naast het geven van instructie over de handeling ook aan opdrachten zonder computer (unplugged) over de werking van computers en netwerken. Leuke voorbeelden zijn het knutselen van je eigen computer (onderbouw PO) en het naspelen van een netwerk (vanaf middenbouw PO). 

Informatievaardigheden

Informatievaardigheden gaat over het kunnen zoeken en gebruiken van informatie waarbij je kritisch kijkt naar de betrouwbaarheid en bruikbaarheid. Om online informatie te zoeken gebruik je een zoekmachine. Deze zoekmachine gebruikt een algoritme om te bepalen welke zoekresultaten je ziet en in welke volgorde. Een algoritme is een soort recept waar alle stappen in staan die het programma doorloopt en is daarmee een belangrijk programmeerconcept. Je kunt kennis over programmeren dus inzetten om informatievaardigheden te versterken. Er zijn verschillende lessen over algoritmes te vinden, bijvoorbeeld via Kennisnet (PO) en de module Algoritme van De Baas Op Internet (bovenbouw PO en onderbouw VO).

Mediawijsheid 

Mediawijsheid houdt zich bezig met de impact van de digitale wereld op de maatschappij. Wanneer je een programma gaat maken is het belangrijk stil te staan bij deze impact. Wat als iedereen jouw programma gaat gebruiken? Welk probleem lost jouw programma op en zitten er ook nadelige risico’s aan? Het stil staan bij deze vragen helpt bij het maken van verantwoorde programma’s, die (mogelijk) meer impact hebben. Je kunt een vraag over maatschappelijk belang een vast onderdeel maken van een programmeeractiviteit. Ook kun je programmeren goed gebruiken als een verwerkingsopdracht op dit onderwerp. Laatst heb ik een les gegeven waarin leerlingen (groep 8 PO) nadachten over de impact robots, sensoren en algoritmes op huidige beroepen. Ze maakte dit concreet door bij een zelf gekozen beroep een technisch aspect toe te voegen, bijvoorbeeld een brandslang die zelf kan detecteren waar de brand is en zo gericht kan blussen. Vervolgens gingen de leerlingen in Scratch een verhaal programmeren over het vernieuwde beroep.

Computational thinking

Computational thinking is het formuleren van een probleem en haar oplossing(en) zodanig dat een computer de oplossing(en) kan uitvoeren. Als we terug gaan naar ons begrip van programmeren eerder in deze blog zie je veel overlap tussen computational thinking en programmeren: we zijn bezig met het creëren van een programma of oplossing die vervolgens door een computer kan worden uitgevoerd. Experts zijn het niet volledig met elkaar eens of computational thinking hetzelfde is als programmeren, computational thinking onderdeel is van programmeren of andersom. Zeker binnen het basisonderwijs zou ik echter willen zeggen: als je bezig bent met programmeren werk je aan computational thinking en andersom. Er zijn veel verschillende manieren om aan de slag te gaan met programmeren. Een selectie aan materiaal is te vinden binnen de leeromgeving ‘Programmeren in het basisonderwijs’.

Digitale geletterdheid en programmeren zijn dus op meerdere manieren met elkaar verbonden; ICT-basisvaardigheden zijn handig te hebben voordat je gaat programmeren, informatievaardigheden kunnen versterkt worden door programmeervaardigheden, mediawijsheid draagt bij aan voor (maatschappelijk) verantwoordelijke programma’s en wanneer je werkt aan computational thinking werk je ook aan programmeervaardigheden en vice versa. 

Categorieën
CodeWeek Europa CodeWeek Nederland Leading teachers Leren programmeren

Leren programmeren met CodeWeek ambassadeur Aad van der Drift

In deze terugkerende blogserie over Leren programmeren vragen we aan de leading teachers om hun ervaringen te delen. Deze keer heeft Aad van der Drift dit mooie stuk geschreven over het leren programmeren. Via de Leading Teachers pagina kun je contact opnemen met Aad.

“HALLO WERELD”

Op mijn bureau staat een kopie van de wisseltrofee die ik namens onze school in 1998 in ontvangst mocht nemen. Nu al weer zo’n 23 jaar geleden werd het Zernike College in Haren ‘Computerschool van het Jaar’. Het was nog een tijd dat ik met een modem van 2400 baud af en toe het internet opging om de schoolwebsite bij te werken (2,4 kb/S).

Computerschool van het jaar 2001!

Na een “cursus” internet, een paar jaar eerder, was het duidelijk welke mogelijkheden digitale informatie zou gaan bieden. Waarschijnlijk liep onze school wat dat betreft dan ook ver voor de troepen uit. Gezegd moet worden dat onze rector zeer geporteerd was van nieuwe uitdagingen voor het onderwijs. Een paar jaar later introduceerde hij de eerste Nederlandse laptopklas waar ook mijn zoon het experimenteren met nieuwe media meemaakte.

Uitreiking Computerschool van het jaar

Leren programmeren met BASIC

In die tijd was het maken van websites een worsteling met codes. Voor het onderwijs was het coderen van een website een alleraardigste introductie voor programmeren. Eenmaal HTML onder de knie kon begonnen worden met een echte programmeertaal. Daarvoor gebruikte ik “Beginners All-purpose Symbolic Instruction Code” of te wel Basic. 

Kenmerkend daaraan was dat er geen enkele fout in de regels mocht staan en dat er voor elke regel een nummer stond. Met Basic kon je overigens niet zo heel veel, maar een programma zelf maken was al heel bijzonder. Het was vooral inkloppen van regels en deze zó foutloos te maken dat het programma werkte.Talloze malen heb ik ter introductie de onderstaande regels getypt en uitgelegd.

10 PRINT "Hello World!"
20 END

In die tijd vond ik het leuk om aan allerlei uitdagingen mee te doen. Het meest bijzondere was ThinkQuest. ThinkQuest was een internationale organisatie die vanaf 1997 jaarlijks wedstrijden organiseerde waaraan mijn leerlingen meededen. Ze moesten daarvoor een educatieve website bouwen. Een paar keer haalden zij fantastische successen. 

Leren programmeren met HTML

De basis om mee te doen vormde mijn boekje met een HTML cursus. Was het een commerciële uitgave geweest dan had ik er een mooie cent aan overgehouden, want het werd door veel scholen van onze schoolwebsite gehaald en gebruikt. Ook gaf ik bij diverse ICT-conferenties van i&i floppydisks met het tekstbestand weg, toen nog opgemaakt in WordPerfect.
Nog steeds is het in 1998 geschreven boekje bruikbaar, zoveel is er bij de HTML-codes niet veranderd. Hoewel ThinkQuest uit het collectieve geheugen is verdwenen kun je het boekje van 23 jaar terug nog steeds downloaden (zie materialen pagina).

Categorieën
CodeWeek Europa CodeWeek Nederland Leading teachers Leren programmeren

Leren programmeren met leading teacher Pauline Maas

In deze terugkerende blogserie over Leren programmeren vragen we aan de leading teachers om hun ervaringen te delen. Deze keer heeft Pauline Maas dit mooie stuk geschreven over het leren programmeren. Pauline zet zich al in voor de CodeWeek sinds het begin in 2013. Kijk hoe zij al in 1975 in aanraking kwam met een computer. Via de Leading Teachers pagina kun je contact opnemen met Pauline.

Ada Lovelace

“Wist je dat het eerste computer programma is geschreven door Ada Lovelace in 1842. Ze schreef een set regels zodat de Babage computer van haar neef wel muziek kon maken.”

Pauline Maas

In 1975 (ik was 15 jaar) kocht mijn vader voor zijn bedrijf een administratie computer met bandjes en kaarten met een magneet strip. Ik was gefascineerd door deze computer, die het halve kantoor van mijn vader in beslag nam. Ik mocht helpen met de administratie op deze computer. Na mijn studie (docent Nederlands en Textiele Werkvormen) was er geen werk in het onderwijs en greep ik de optie met beide handen aan om via de PTT omgeschoold te worden als ICT-medewerker. Het was intussen 1983 en ik moest ik ambi-modules halen en leerde ik basic. Ik maakte al snel glossary’s zodat ze alleen maar code’s hoefden in te geven en de formele brieven er automatisch uitrolde.

20/20 spreadsheet

En in 1991 maakte ik macro’s met de spreadsheet software 20/20 om een pretpark inzicht te geven hoeveel mensen ze moesten oproepen bij welk weertype en hoe vol de attracties zouden zitten. Ik heb hierdoor de rest van mijn leven vrij toegang gekregen tot het huidige Plopsaland in de Panne.

Creatief

Tevens merkte ik dat door mijn creative achtergrond ik goed grote problemen in brokken kon hakken (decompositie en abstraheren) en dat ik in logisch in stappen kon nadenken (algortime). Allemaal eigenschappen die vallen onder Computational Thinking. Tevens merkte ik als vrouw in een mannen bolwerk dat je in een project een hele andere kijk op het geheel had.

Inbellen

Eind 1980 hadden waren de computers van de PTT al met elkaar verbonden en hadden een soort e-mail verkeer en verwerkte we de faxen digitaal. Toen ik 1992 België werkte belde ik iedere avond in om mijn mail binnen te halen en te verwerken op een “laptop” wat meer een doos was met als deksel een toetsenbord. In 1996 woonden we in Japan en kon ik via een inbelverbinding “chatten” via ICQ (I seek You) met een paar vrienden in Nederland die ook al ICQ zaten.

“laptop”

Eigen bedrijf 4PIP

Ik heb tot 2005 in de ICT gewerkt in meest uiteen lopende projecten (systeembeheer, implementatie software, functioneel beheerder SharePoint, Gecertificeerd Microsoft Docent). In 2005 besloot ik om mijn baan in de ICT op te zeggen: “Als ik meer vrouwelijke collega’s wil hebben, dan moet ik het onderwijs beginnen”. Sinds die tijd heb ik een eigen bedrijf (4PIP) en schrijf ik boeken voor kinderen/docenten om te leren programmeren en sta ik voor de klas als ICT docent.

Digitaal Knutselen

Toen ik begon om kinderen (en hun docenten) te leren programmeren noemde ik het altijd digitaal knutselen. Om het minder groot en ingewikkeld te laten zijn.  Nu heet het Computational Thinking (CT) en is het een onderdeel van Digitale Geleterheid. Het begrip CT hebben wel al op verschillende manieren proberen te vertalen, maar dat is nog steeds niet gelukt. Met de 10 CT begrippen focus ik me meestal op algoritme, abstractie, decompostie en patronen. Voor de onderbouw heb ik altijd vele unplugged voorbeelden. Hierna gaan we meestal aan de slag met Scratch (jr) en daarna microbit. Veel geld heb je niet nodig want veel is online en gratis.

micro:bit

In 2017 is de mini computer de micro:bit geïntroduceerd in de UK en toen hij in 2018 ook in nederland kwam was ik één van de eersten in Nederland die hem in handen had en ik was direct verliefd op deze mini computer. Ik zag de mogelijkheden om creativiteit en programmeren te combineren. De 101 projecten die ik heb geschreven samen met Peter Heldens voor de micro:bit staan online en zijn voor iedereen gratis te gebruiken.

Pauline Maas
Categorieën
CodeWeek Nederland Leading teachers Leren programmeren

Leren programmeren met leading teacher – Lian Gielisse

In deze terugkerende blogserie over Leren programmeren vragen we aan de leading teachers om hun ervaringen te delen. Mocht je ook een blog willen schrijven, het format ‘leren programmeren’-blog hiervoor kun je hier vinden. We hopen dat je deze blogs informatief vindt en je helpen om te starten met programmeren en computational thinking. Alle leading teachers kun je hier vinden. Veel leesplezier! En via de de leading teachers pagina kun je ook eenvoudig in contact komen met de teachers.

Computational Thinking

“En toen kwam Ilse, een digitaal zoekwonder op het nieuwe internet!”

Lian Gielisse

Computational Thinking, als tiener in de 80-er jaren had ik er nog nooit van gehoord. Toentertijd kon ik uren besteden aan het oplossen van de Rubiks kubus en het behalen van levels in de vooruitstrevende advanturegame Larry. Dirty Larry (wiki), dat wel, maar daar kwam ik pas veel later achter. Zo rond 1990 was een pc voor mij niet meer dan een veredelde typemachine, maar met Larry werd het een serieuze business om zoveel mogelijk levels te halen.  

Maar, life goes on, Larry werd tijdens mijn PABO-opleiding verruild voor LOGO waarmee je een schildpad kon laten lopen. Deze lessen hadden dezelfde snelheid als een schildpad, en dat was, voorzichtige uitgedrukt, niet echt bevorderlijk voor mijn motivatie. 

Ilse

En toen kwam Ilse (wiki), een digitaal zoekwonder op het nieuwe internet. Zij was mijn geduldige, virtuele gids in een compleet nieuwe wereld die meer mogelijkheden bood dan ooit.  In die tijd veranderde ik van baan en werd, niet gebaseerd op enige ervaring, als dé ICT-er aangewezen. 

Zo kwam ik in contact met Bas, een enthousiaste vader die zich met hart en ziel inspande voor de ICT-zaken op de basisschool waar ik werkte. Na de digitale milleniumovergang overleefd te hebben, gingen we kleine netwerkjes bouwen. Bas had het geduld om mij uit te leggen wat een server, switch en hub was. Dat was vooral handig was als hij tijdelijk in het buitenland was, en ik (onder zijn curatele) aan de stekkers moest gaan rommelen om spontaan ontstane problemen met het inmiddels moderne netwerk op te lossen.   

Computational Thinking

Met de moderne, stabiele netwerken kwam ook de ruimte voor een leerlijn digitale geletterdheid met daarin Computational Thinking. Toen een onbekende maar boeiende term die door mij niet altijd even vlot werd uitgesproken, nu inmiddels een omarmde term waarvan ik me gerealiseerd heb, dat ik er als tiener al mee bezig was.  

XperiO

Pauline Maas heeft mijn enthousiasme hiervoor verder aangewakkerd door ook weer inspirerend en geduldig te zijn. Zij heeft me het inzicht gegeven dat programmeren een manier van denken is die spelenderwijs gekoppeld kan worden aan 101 projecten, waar ik dan ook dankbaar gebruik van maak tijdens mijn lessen in het ontdeklab XperiO.